Stacja Badawcza Fauny Karpat MiIZ PAN
Stacja Badawcza Fauny Karpat MiIZ PAN
Adres i kontakt:
38-700 Ustrzyki Dolne, ul. Ogrodowa 10, adres e-mail: mjanuszczak@miiz.waw.pl
Pracownicy: Maciej Januszczak, Stanisław Pagacz, Julia Witczuk, Aleksandra Wołoszyn-Gałęza
(Pracownia Ewolucji i Ekologii Kręgowców).
Tematyka badań
W Stacji prowadzone są badania nad ochroną in situ dużych ssaków w tym monitorowanie rozwoju wolnościowej populacji żubrów powstałej w wyniku reintrodukcji w Bieszczadach. Analiza stanu zdrowia żubrów bytujących w stadzie wolnościowym w Bieszczadach z uwzględnieniem oceny parazytologicznej oraz rozprzestrzeniania się Thelazia spp. w populacji bieszczadzkiej. Monitoring i zarządzanie populacjami zwierząt, w tym monitoring rozmieszczenia przestrzennego żubrów w Bieszczadach. Metody szacowania liczebności dużych ssaków.
Ochrona żubrów, współpraca z Ukrainą
W latach 2009-2010 na terenie Ukrainy w Parku Narodowym Skoliwski Beskydy (ukraińska część Karpat Wschodnich, obwód Lwowski) był realizowany pierwszy jak do tej pory w skali państwa międzynarodowy projekt reintrodukcji żubra europejskiego z transferem zwierząt z ośrodków Uni Europejskie (Niemcy, Austria).
Ze strony Polski, nadzór nad realizacją projektu był prowadzon przez Muzeum i Instytut Zoologii PAN (Prof. dr hab. Kajetan Perzanowski) oraz Stowarzyszenie Miłośnikow Żubrów (Prof. dr hab. Wanda Olech-Piasecka). Ze strony Ukrainy taką jednostką był Instytut Ekologii Karpat NAN Ukrainy (Doc. dr Oksana Maryskevych). W ciągu 12 lat liczebność nowo utworzonej populacji wzrosła od 11 do 41 osobników oraz nastąpiło zasiedlenia nowych obszarów na terenie PN przez stada żubrów (populacja rozwijająca się).
W polskiej części Bieszczad (Karpaty) bytuje wolnościowe stado żubrów tzw. Stado Górny San II. Areał tego stada obejmuje strefę przygraniczną Polski i Ukrainy. Żubry z tego stada okresowo bytują na terenie jednego z ukraińskich karpackich parków narodowych- PN Bojkiwszczyna.
W związku z powyższym istnieje potrzeba wprowadzenia wspólnych podstaw prawidłowego zarządzania populacjami żubrów w polskiej i ukraińskiej części Karpat Wschodnich, opartych na badaniach naukowych wolnościowych populacji żubrów bytujących w terenie górskim (monitoring, funkcjonowania potencjalnych korytarzy migracyjnych, badania ekologii gatunku).
W rejonie Karpat Wschodniej, na obszarze Ukrainy oraz Polski występują także wolnościowe populacje inne gatunków chronione takich jak wilk, ryś czy niedźwiedź. Przeprowadzone wspólnie badania bytujących w rejonie populacji wymienionych gatunków, stanowiłoby jednorodne, biologiczne podstawy ochrony In Situ dużych ssaków objętych ochrona, zasiedlających Karpaty Wschodnie.
Dla realizacji wyżej wymienionych zadań, w zakresu prowadzenia monitoringu, analiz badawczych, przygotowania publikacji oraz projektów naukowych, w okresie lipiec – sierpień 2022 r. zostały podpisane Umowy o współpracy naukowej między Muzeum i Instytut Zoologii PAN oraz PN Skoliwski Beskydy, PN Bojkiwszczyna, a także z Instytutem Ekologii Karpat NAN Ukrainy.
Za realizację zadań po stronie Polskiej odpowiedzialna jest dr Aleksandra Woloszyn-Gałęza, natomiast po stronie Ukraińskiej Doc. dr Oksana Maryskevych
